[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rady okazywały się za ciasne z powodu tłumu przy-
chodzących członków (149) Rzecz całkiem zrozumiała:
127
rady miejskie zwały sią w pózniejszych wiekach ce-
sarstwa kuriami (nazwa łacińska), a jej członkowie kuriałami.
128
tj. do senatu Konstantynopola. Godność senatora uwalniała od
powinności dekuriona.
60
nie było ani sekretarza, ani eunucha, który by za pie-
niądze udzielał zwolnień; jedni, jak eunuchom przystało,
spełniali czynności niewolników nie pyszniąc się wcale
chitonami129, drudzy wykonywali robotę, która wyma-
gała ręki, atramentu i pióra, a w pozostałych sprawach
umieli zachować się skromnie, skoro nauczyli się od swe-
go nauczyciela chętnie znosić uczciwą biedę. Toteż i te-
raz można spotkać wielu, którzy po takiej nauce stali się
lepsi od filozofów. Jestem przekonany, że i inni urzęd-
nicy wtedy najmniejszą przywiązywali wagę do zysków,
a przede wszystkim pragnęli sławy. (150) Pamiętacie
przecież; że z tymi, przed którymi poprzednio, gdy
przechodzili, padaliśmy na twarz, jakby rażeni pio-
runem, z tymi, kiedy schodzą z konia na rynku, zamie-
niamy uścisk ręki i rozmawiamy sobie, a oni uważają,
ze lepiej jest nie wynosić się nad innych niż siać dokoła
strach. (151) Oczywiście łatwo jest cesarzom wydawać
prawa, jako że mają po temu władzę, ale nie łatwo
wydać prawa pożyteczne, bo do tego potrzebny jest
rozum. On, według własnych pomysłów, wydał takie
prawa, że pokolenia ludzi żyjących przed nimi straciły
na tym wiele, z drugiej zaś strony przywrócił moc pra-
wom wydanym przez poprzedników a przekreślonych
przez samowole władcy jeśli były podobne do no-
wych praw; uważał bowiem, że większą zapewnia
chwałę zgadzanie się ze słusznymi prawami niż nie-
uzasadniona krytyka istniejących.
(152) Rozpatrzmy teraz, kto poniósł 130 Trzech
karę!
ludzi zostało straconych. Pierwszy z nich przemierzał
cały świat uprawiając wymuszenie i wobec obydwu
130
chiton spodnia szata w rodzaju koszuli, ubranie ludzi
wolnych.
130
Paulus z przydomkiem Catena (Aańcuch); za rządów
Konstancjusza siał postrach jako donosiciel, spowodował uwię-
zienie i śmierć wielu ludzi.
61
lądów131 winien był tysiąca śmierci; toteż ci, którzy
go znali, boleli nad tym, że nie można zmarłemu kazać
ponosić śmierci i trzykroć, i więcej jeszcze razy powtó-
rzyć kazni. Drugi132 pomijam już to, że uczynił
swoim niewolnikiem Konstancjusza, będąc sam niewol-
nikiem i, co bardziej jeszcze oburzające, eunuchem
był 133
głównym sprawcą okrutnej śmierci Gallusa. Trze-
ci zaś padł ofiarą gniewu żołnierzy, których pozba-
wił, jak mówiono, podarunków cesarskich, ale po śmierci
doznał pewnej pociechy, bo cesarz pozostawił jego córce
niemałą cześć ojcowskiego mienia. (153) A ci, którzy
cesarza samego znieważyli, bo byli tacy, owszem, byli,
którzy przyzywali innych na tron, przy czym nie liczyli
się wcale ze słowami skierowanymi przeciwko niemu,
nie ponieśli należnej kary, bo przecież nie zostali po-
zbawieni życia, lecz przebywając na wyspach uczyli się
134
powściągliwości języka . Tak umiał władca przykład-
nie karać za przestępstwa wobec innych, a okazywać
wielkoduszność, gdy chodziło o przestępstwa przeciwko
niemu.
(154) Wstąpił też do senatu i posadził wokół siebie
Wielką Radę, pozbawioną od dłuższego czasu tej czci.
Bo przedtem senat był przyzywany do pałacu, żeby
stojąc wysłuchał kilku słów, ale cesarz nie udawał się
131
tj. Europy i Azji.
132
Euzebiusz. Był jednym z najwyższych dostojników
państwa, bo piastował na dworze Konstancjusza godność prae-
positus sacri palatii (coś w rodzaju wielkiego szambelana)
i wywierał przez szereg lat na cesarza ujemny wpływ.
133
Ursulus; był on ministrem skarbu. Okazał swego czasu
Julianowi w Galii, jako zarządca finansów, dużą życzliwość.
Czy wyrok śmierci zapadł wbrew woli Juliana, nie wiadomo.
Historyk współczesny, Ammianus Marcellinus, z oburzeniem
zaznacza, że sama Sprawiedliwość zdała się opłakiwać jego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]