[ Pobierz całość w formacie PDF ]
\onę i dzieci. śona z drugiej strony, nie jest zobowiązana do jakiejkolwiek
pomocy w tym zakresie. Jej majątek oraz zarobki są jej własnością, za
wyjątkiem tego co dobrowolnie przeka\e mę\owi.
32
Co więcej, musimy podkreślić, i\ islam silnie doradza wstępowanie w związki
mał\eńskie, stoi te\ na ich stra\y. Namawia młodych do zawierania
mał\eństw, odradza rozwody, i nie uznaje celibatu za cnotę. Zatem, w
prawdziwie muzułmańskim społeczeństwie, \ycie rodzinne jest normą, a
samotność rzadkim wyjątkiem. Dlatego te\, większość zdolnych do
mał\eństwa kobiet oraz mę\czyzn jest zamę\nych bądz \onatych. W świetle
tych faktów, łatwo ocenić, \e mę\czyzna - muzułmanin, ma o wiele więcej
zobowiązań finansowych ni\ kobieta - muzułmanka, dlatego te\ zasady
udziału w spadku mają za zadanie wyrównanie braku równowagi, w celu
uniknięcia walki klas czy płci w wolnym społeczeństwie.
Pewna brytyjska muzułmanka, po krótkim porównaniu zobowiązań
finansowych i praw kobiet w islamie, stwierdziła: "Islam nie potraktował
kobiet niesprawiedliwie, lecz szczodrze". [iv]
[i]
Epstein, op. cit., p. 175.
[ii]
Ibid., p. 121.
[iii]
Gage, op. cit., p. 142.
[iv]
B. Aisha Lemu and Fatima Heeren, Woman in Islam (London: Islamic Foundation,
1978) p. 23.
14. Los Wdów
Ze względu na fakt, i\ Stary Testament nie uznaje praw kobiet do spadku,
wdowy w społeczeństwie \ydowskim znajdowały się w bardzo trudnej sytuacji.
Spadkobiercy w linii męskiej, dziedziczący po zmarłym mę\u zobowiązani byli
ło\yć na ich utrzymanie z otrzymanego spadku.
Jednak\e, wdowy nie miały mo\liwości wyegzekwowania tego zabezpieczenia
i utrzymywały się \yjąc na łasce innych ludzi. Dlatego, kobiety owdowiałe w
staro\ytnym Izraelu zaliczały się do najni\szej grupy społecznej, a
wdowieństwo uznawane było za symbol ogromnej degradacji.(Ks. Izajasza
54:4). Cię\kie poło\enie wdów w biblijnej tradycji, to nie tylko pozbawienie
jakichkolwiek praw do spadku mę\a. Zgodnie z Księgą Rodzaju 38,
bezdzietna wdowa musiała wyjść za mą\ za brata mę\a, nawet je\eli był ju\
on \onaty, w celu poczęcia potomka, co zapewniać miało przetrwanie imienia
nie\yjącego brata.
33
"Wtedy Juda rzekł do Onana: Idz do \ony twego brata i dopełnij z nią
obowiązku szwagra, a tak sprawisz, \e twój brat będzie miał potomstwo." (Ks.
Rodzaju 38:8)
Zgoda wdowy na mał\eństwo nie była wymagana. Traktowano ją jako część
majątku zmarłego mę\a, a do jej zadań nale\ało zapewnienie mę\owi
potomstwa. To prawo biblijne jest wcią\ praktykowane we współczesnym
Izraelu, [i] gdzie bezdzietna wdowa przekazywana jest w spadku bratu
zmarłego. Je\eli jest on zbyt młody, by ją pojąć za \onę, musi ona poczekać
a\ osiągnie wiek uprawniający do zawarcia mał\eństwa. Je\eli brat zmarłego
odmówi jej poślubienia, jest wolna i mo\e wyjść za mą\ za mę\czyznę,
którego sama wybierze. Jest dość powszechnym zjawiskiem, fakt
szanta\owania wdów przez szwagrów w celu odzyskania przez nie wolności.
Wśród pogańskich Arabów przed nadejściem Islamu, równie\ panowały
podobne praktyki. Wdowa uznawana była za część majątku mę\a, dziedziczyli
ją męscy potomkowie, zwykle wydawana była za mą\ za najstarszego syna z
innej \ony zmarłego. Koran ostro zaatakował i obalił ten poni\ający obyczaj:
"Nie pojmujcie za \ony kobiet, które były \onami waszych ojców,
chyba \e to miało miejsce w przeszłości. Zaprawdę, to jest
wszeteczeństwo i obrzydliwość - i jak\e zła droga" (Koran, 4:22)
Biblijna tradycja tak bardzo poni\ała wdowy oraz kobiety rozwiedzione, \e
kapłan nie mógł o\enić się ani z wdową, ani z kobietą rozwiedzioną ani z
kobieta zhańbioną:
"Za \onę wezmie tylko dziewicę. Nie wezmie za \onę ani wdowy, ani
rozwódki, ani pohańbionej, ani nierządnicy: \adnej z takich nie wezmie, ale
wezmie dziewicę spośród swych krewnych. Nie zbezcześci potomstwa między
krewnymi." (Ks. Kapłańska 21:13-15)
We współczesnym Izraelu, potomkowie kasty Cohen ów (najwy\si kapłani w
czasach Zwiątyni) nie mogą \enić się z rozwódkami, wdowami i
prostytutkami. [ii] W \ydowskim prawodawstwie, kobieta, która owdowiała trzy
razy i której mę\owie umarli w naturalną śmiercią, uznawana jest za
"fatalną" i nie wolno jej ponownie wyjść za mą\. [iii]
Koran, z drugiej strony, nie uznaje ani istnienia kast ani kobiet fatalnych.
Wdowy oraz rozwódki mogą wstępować w związki mał\eńskie z kimkolwiek
zechcą. Koran nie obarcza \adnym piętnem ani wdowy ani rozwódki.
34
"Kiedy dajecie rozwód kobietom, to po upływie oznaczonego dla nich
czasu albo je zatrzymajcie w sposób uznany zwyczajem, albo te\
zwolnijcie. Ale nie zatrzymujcie ich wbrew woli, abyście nie popełnili
przestępstwa. A ten, kto to czyni, jest niesprawiedliwy dla siebie
samego. Nie bierzcie sobie znaków Boga za przedmiot \artów!" (Koran,
2:231)
"Niektórzy spośród was umierają i pozostawiają \ony; one powinny
oczekiwać samotne przez cztery miesiące i dziesięć dni. A po
wypełnieniu się ich czasu nie będziecie mieć \adnej winy z racji tego,
jak one ze sobą postąpią, zgodnie z przyjętym zwyczajem."(Koran,
2:234)
"A ci z was, którzy umierają i zostawiają swoje \ony, powinni
pozostawić im zapis: utrzymanie na rok bez zmuszania ich do
odejścia. A jeśli odejdą,' to nie będziecie mieli grzechu z powodu tego,
co one z sobą uczynią, zgodnie z przyjętym zwyczajem." (Koran, 2:240)
[i]
Hazleton, op. cit., pp. 45-46.
[ii]
Ibid., p. 47.
[iii]
Ibid., p. 49.
15. Poligamia
Skupimy się teraz na bardzo istotnym problemie poligamii. Wiele społeczności
w czasach staro\ytnych praktykowało wielo\eństwo. Nie potępia go Biblia,
wręcz przeciwnie - Stary Testament i pisma rabiniczne zaświadczają o jego
legalności. Twierdzi się, \e król Salomon miał 700 \on oraz 300 konkubin (1
Ks. Królów 11:3), równie\ król Dawid miał więcej ni\ cztery \ony, poza
licznymi kochankami (2 Ks. Samuela 5:13). Stary Testament reguluje nawet
podział spadku pomiędzy synów od poszczególnych \on. (Ks. Powtórzonego
Prawa 22:7). Jedyną restrykcją dotyczącą poligamii jest zakaz zawierania
mał\eństwa z siostrą \ony. (Ks. Kapłańska 18:18). Talmud doradza najwy\ej
cztery \ony. [i] śydzi europejscy kontynuowali praktykę wielo\eństwa a\ do
[ Pobierz całość w formacie PDF ]